Podatek VAT to skrót od określenia Value Added Tax jest to podatek pośredni od wartości dodanej. W języku polskim pełna nazwa podatku VAT brzmi podatek od od towarów i usług i jest niekiedy zapisywany przy pomocy skrótu PTU. Podatek ten został w naszym kraju wprowadzony w 1993 r., a w monecie, gdy Polska starała się o akcesję do Unii Europejskiej przepisy prawa zostały dostosowany do norm unijnych i obecnie obowiązuje Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. O podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221). Ustawa musiała przede wszystkim uwzględnić kwestie wewnątrzwspólnotowego podatku VAT.
Podatkiem od towarów i usług opodatkowane są wszelkie odpłatnie świadczone usługi oraz odpłatna dostawa towarów. VAT zobowiązani są także opłacić podatnicy, którzy importują i eksportują towary.
Podatkiem VAT objęte są także wewnątrzwspólnotowe transakcje, podatek ten muszą zapłacić osoby lub firmy nabywające towar i przemieszczające go poza granice kraju, w którym został nabyty. Pod pojęciem przemieszczania kryje się zarówno transport, jak i wysyłka. Taki podatek obowiązuje także firmy, które przemieszczają towary będące w ich posiadaniu z jednego kraju do drugiego, nawet jeśli odbywa się to w ramach tego samego przedsiębiorstwa.
Podatek ten płacony jest także w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Choć oficjalnie podatek ten obowiązuje to w przypadku obrotu wewnątrzwspólnotowego towarami zarówno w przypadku ich dostawy jak i eksportu stawka podatku VAT wynosi 0%. Prawodawstwo unijne przewiduje także usługi, które opodatkowane są stawką VAT )%, a także usługi, które nie podlegają opodatkowaniu.
W ramach prawodawstwa europejskiego została w 2006 r. wyznaczona najniższa granica podatku VAT jaką mogą stosować kraje Unii Europejskiej, jest to 15% wartości towaru, zaś rok wcześnie, bo 2005 r. państwa podjęły zobowiązanie, z którego wynikało, że nie będą one stosować wyższego niż 25% podatek VAT, w praktyce jednak zdarzają się kraje, gdzie ten podatek jest wyższy, wśród nich są na przykład Węgry, gdzie podatek VAT wynosi 27%, najniższy podatek od towarów i usług obowiązuje w Luksemburgu, gdzie jest to zaledwie – 15%.
Także Hiszpania ma własne ustalenia w tym zakresie, o czym więcej można dowiedzieć się tutaj – podatek Vat w Hiszpanii. W Polsce do 2018 r. obowiązującą stawką VAT jest 23% , niektóre towary są opodatkowane według niższych 8 i 5% stawek. Od 2019 r. w Polsce stawki VAT ulegną prawdopodobnie zmianie, będą to wyższe niż dotychczas stawki.